Tổng thống đắc cử Yoon Suk Yeol – người đánh bại ứng cử viên đảng cầm quyền Lee Jae Myung hồi tháng 3 vừa qua và sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10/5 – khẳng định sẽ không bước chân vào văn phòng tổng thống hiện tại là Nhà Xanh.
Thay vào đó, ông Yoon dự định chuyển văn phòng đến khu phức hợp của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc nằm ở quận Yongsan cách Nhà Xanh khoảng 5 km về phía nam. Tổng thống nói sẽ mở cửa Nhà Xanh hoàn toàn cho công chúng.
Kế hoạch của tổng thống đắc cử sẽ chuyển trung tâm quyền lực đến một trong những quận lớn nhất của thủ đô, nơi chứng kiến quá trình tái phát triển kéo dài suốt hai thập niên qua do chi phí lớn và vấp phải sự phản đối của cư dân địa phương.
Văn phòng của tổng thống cũng không còn nằm ở trung tâm thủ đô Seoul, nơi từng là trụ sở chính phủ trong 6 thập niên qua và chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử lớn của đất nước diễn ra xung quanh, theo Bloomberg.
Đẩy nhanh quá trình tái phát triển
Ông Yoon lên nắm quyền với tư cách là cựu công tố viên. Ông cho rằng Nhà Xanh giống như biểu tượng quyền lực của vua chúa, và việc di dời là động thái để thể hiện một chế độ tổng thống dân chủ hơn đối với người dân Hàn Quốc. Ngoài ra, tổng thống đắc cử cũng viện dẫn lý do an ninh và hậu cần nên cần chuyển sang văn phòng mới.
Nơi này được gọi là Nhà Xanh bởi tòa nhà chính có mái hình tháp được phủ bởi 150.000 tấm ngói xanh làm thủ công. Khu phức hợp Nhà Xanh nằm ở quận Jongno, phía bắc của thủ đô Seoul, có diện tích khoảng 250.000 m2.
Văn phòng tổng thống từ năm 1948 nép mình giữa Cung điện Gyeongbokgung cổ kính và núi Bukaksan. Gần đó là Quảng trường Gwanghwamun, một địa điểm lịch sử ở Hàn Quốc, trong đó từng diễn ra các cuộc biểu tình vào những năm 1980.
Nhà Xanh cũng là khu biệt lập bao quanh bởi núi non và cây cối. Điều kiện tự nhiên này khiến Nhà Xanh trở thành “pháo đài” chống lại khả năng có các cuộc tấn công đến từ Triều Tiên. Năm 1968, biệt kích Triều Tiên đã cải trang thành người Hàn Quốc leo lên những ngọn núi đó và đột kích vào khu phức hợp với ý định ám sát tổng thống lúc bấy giờ là Park Chung Hee.
Trong khi đó, Yongsan từ lâu đã là địa điểm đóng quân ưa thích của quân đội nước ngoài do khu vực này có vị trí thuận lợi so với trung tâm thành phố Seoul và gần sông Hàn.
Yongsan từng là cơ sở tiếp tế hậu cần cho các samurai Nhật Bản vào thế kỷ XVI, và là nơi đóng quân của lực lượng Nhật Bản vào đầu thế kỷ XX. Lực lượng Mỹ liên tục hiện diện tại đây kể từ khi Thế chiến II kết thúc, nhưng hiện có kế hoạch di chuyển ra khỏi thủ đô.
Văn phòng mới của tổng thống là tòa nhà 10 tầng trong khu phức hợp có diện tích khoảng 270.000 m2. Đây cũng là nơi đặt các cơ quan quân sự khác của Hàn Quốc, như Bộ Tham mưu liên quân.
Văn phòng của ông Yoon đã thực hiện khảo sát, cho phép người dân gửi ý tưởng đặt tên cho tòa nhà. Người có tên gọi được chọn sẽ giành được . Tổng thống đắc cử nói tạm thời sẽ gọi tòa nhà là “Ngôi nhà của nhân dân”.
Về mặt kinh tế, việc chuyển trung tâm quyền lực chính trị của Hàn Quốc sang Yongsan sẽ đẩy nhanh quá trình tái phát triển của khu vực bấy lâu nay bị lãng quên ở Seoul.
Điều này sẽ thúc đẩy tạo ra một trung tâm quyền lực mới cho thủ đô. Kế hoạch tái phát triển khu vực này dẫn đầu bởi tập đoàn mỹ phẩm khổng lồ AmorePacific Corp khi tập đoàn mở trụ sở mới tại đây vào năm 2017. Một nhà thổ lớn – trước đây vốn là biểu tượng cho sự lạc hậu của Yongsan – đã bị san phẳng vào năm 2009.
“Ý tưởng ở đây là ‘nếu xây dựng ở đây, mọi người sẽ đến theo'”, Konstantinos Tsavdaridis – giáo sư kỹ thuật kết cấu tại Đại học London – nhận định. “Việc văn phòng tổng thống xây dựng ở một khu vực kém phát triển chắc chắn đưa ra một thông điệp như vậy”.
Muốn tránh xa đám đông biểu tình?
Tuy nhiên, nhiều người Hàn Quốc không hài lòng với việc chuyển văn phòng mới tới Yongsan.
Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy hơn 50% số người Hàn Quốc được hỏi muốn ông Yoon xem xét lại quyết định, trong khi chỉ có khoảng 40% ủng hộ nó. Tổng thống sắp mãn nhiệm Moon Jae In cũng không hài lòng. Ông khẳng định động thái này sẽ ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu khi buộc các cơ quan quân sự hàng đầu phải di chuyển theo.
Ông Yoon nhậm chức giữa lúc cử tri tại Hàn Quốc đang bị chia rẽ sâu sắc. Tổng thống đắc cử cũng lên nắm quyền với ký ức về cách các cuộc biểu tình lớn ở Jongno cản trở hai người tiền nhiệm theo xu hướng bảo thủ của ông, bao gồm cả bà Park Geun Hye – người bị luận tội vào năm 2017.
Do đó, một số phương tiện truyền thông suy đoán quyết định rời xa khỏi quảng trường Gwanghwamun là nhằm tạo khoảng cách giữa tổng thống đắc cử và các cuộc biểu tình chắc chắn sẽ xảy ra trong nhiệm kỳ của ông.
Tuy nhiên, theo Hong Sung Gul, giáo sư tại Khoa Hành chính Công của Đại học Kookmin, ông Yoon khó có thể hoàn toàn tránh được đám đông biểu tình, đặc biệt là khi căn cứ Mỹ ở Yongsan chuyển đi và tạo ra nhiều không gian công cộng rộng lớn hơn nữa.
Vậy nhưng, thách thức đầu tiên về tính hiệu quả của khu phức hợp Yongsan sẽ sớm được làm rõ ngay sau khi ông Yoon lên nắm quyền, khi Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến tới Hàn Quốc vào cuối tháng này.
Nhà Xanh thường là nơi tổ chức các hoạt động ngoại giao cấp cao trong nhiều thập niên. Các quan chức đã quá quen với việc kết hợp nơi làm việc của tổng thống với các giao thức ngoại giao cần thiết khi có sự kiện đặc biệt.
“Nhà Xanh có thể trở thành điểm thu hút khách du lịch sau khi mở cửa, giúp củng cố tỷ lệ đánh giá tín nhiệm của ông Yoon trong ngắn hạn”, Shin Yul – giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Myongji – cho biết. “Tuy nhiên, bài ‘kiểm tra’ thực sự đối với ông ấy là nền kinh tế sẽ hoạt động ra sao về lâu về dài”.
